Zakupoholizm – oniomania

techjulek

• 2020-11-28
• #oniomania, #uzależnienieodzakupów, #zakupoholizm

Zakupoholizm, a naukowo – oniomania – zaburzenie psychiczne, w którym człowiek czuje się szczęśliwy tylko wtedy, gdy dostaje coś nowego. Innymi słowy, sam zakupoholik nie potrzebuje tej rzeczy, jest ważny procesu kupowania. Shopping, jako rytuał, sprawiają przyjemność zakupoholikom, są rozrywką. Symptomy kompulsywnego kupowania przejawia obecnie 4,1% populacji Polaków od 15 roku życia (Konarska, J., Kustra, P., Janiszewska, M., Drop, B., & Barańska, A, 2018). Zakupoholizm częściej występuje w większych miastach niż w obszarach wiejskich i małych miastach. Istnieje zależność między wiekiem i zakupoholizmem, szczególnie narażone są osoby w wieku od 16 do 24 lat, w największym stopniu podatne na zagrożenie są młode kobiety. W którym momencie dziwne „hobby” zamienia się w manię?

Nie każda osoba, która lubi wydawać pieniądze, jest zakupoholikiem. Istnieje wiele symptomów, które pomagają zidentyfikować uzależnienie od zakupów.

• Dana rzecz nie jest nam potrzebna, ale mimo to spędzamy dużo czasu w sklepie i ją nabywamy.
• Jeśli zostaniesz poproszony o wskazanie najlepszego sposobu radzenia sobie ze złym nastrojem, powiesz, że musisz coś kupić, ponieważ sam stosujesz tę metodę.
•  ukrywasz przed bliskimi prawdziwą wartość rzeczy lub w ogóle to, że kupiłeś tą rzecz.
• masz kilka jednakowych rzeczy, ale nie potrafisz wyjaśnić, dlaczego masz te same rzeczy.
• nie możesz odkładać pieniędzy na nowy telefon lub podróż, o której marzysz od dawna, ponieważ wszystkie odłożone pieniądze wymagają ich wydania.

Jak większość problemów psychologicznych, przyczyna zakupoholizmu najczęściej tkwi w dzieciństwie. To zaburzenie często nawiedza osoby, które jako dzieci nie miały wystarczającej miłości i uwagi rodzicielskiej. Z reguły w dorosłym życiu tacy ludzie mają stereotyp – nowa rzecz to radość, szczęście i satysfakcja. Ponadto, jeśli nie wiesz, czym jest słowo nie, po prostu nie będziesz miał argumentu przed wewnętrznym głosem proszącym o kupienie czegoś. Może dorastałeś jako jedyne dziecko w rodzinie lub byłeś kochany tak bardzo, że wszyscy były gotowe spełnić każdą zachciankę. Tak, jesteś przyzwyczajony do natychmiastowego otrzymywania tego, czego chcesz, nawet pomimo konsekwencji. Twoja koleżanka ma nowego iPhone’a, ale ty go nie masz? Zastanawiasz się tylko, jak naprawić tę “niesprawiedliwość”, nawet jeśli nie wiesz, po co ci ten gadżet? Może kiedyś nosiłeś ubrania po starszych, ale teraz próbujesz pokazać, że stać Cię na wszystko. Myślisz, że nowe rzeczy sprawią, że będziesz lepszy, ale gdy jesteś sam, nie chowasz się już przed sobą za rzeczami, jesteś tak samo niezadowolony ze swojego wyglądu czy charakteru jak przed zakupem.

Jak nie zostać zakupoholikiem? Przede wszystkim zacznij od postrzegania siebie. Zastanów się, co tak naprawdę chcesz osiągnąć, idąc na zakupy. Poczucie własnej wartości, piękno, radość lub coś innego. Dopóki problem istnieje, będziesz musiał wydawać pieniądze. Następnie zastanów się, jak możesz jeszcze bardziej zwiększyć swoją samoocenę, dobry nastrój i zadowolenie z siebie. Może wiesz, jak stworzyć piękne ubrania? Marzysz o psie, z którym poczujesz się potrzebny? Może warto zmienić swój zawód? Pamiętaj, aby podzielić się swoimi trudnościami z bliskimi, mogą nie zrozumieć twojego problemu, ale dopóki nie spróbujesz, nie będziesz wiedział. Powiedz jasno i zwięźle, co czujesz w związku z zakupami nowych rzeczy, a także porozmawiaj o tym, jakich działań oczekujesz od swoich bliskich. Rób sobie codziennie plan, postaraj się jak najwięcej czasu mieć zajętego, aby nie trzeba było poprawiać sobie humoru zakupami. Spróbuj stworzyć własny blog, aukcje i tak dalej. Może to pozwoli Ci odnaleźć siebie i np. swoich fanów. Zrób listę 20 – 25 rzeczy, które będą dla Ciebie najważniejsze w tym sezonie i nie odbiegaj od tej liczby. Dużą słabością zakupoholików jest sprzedaż. Jest tylko jedno rozwiązanie: musisz trzeźwo ocenić, czy potrzebujesz proponowanych rzeczy. Nie trzeba gonić się za nowościami, które są teraz modne, bo za kilka miesięcy będą nieistotne. Tak, jeśli chcesz kupić drogi aparat, który właśnie się pojawił, warto poczekać kilka miesięcy, kiedy jego koszt spadnie. Postaraj się zbierać paragony i zrób podsumowanie na koniec miesiąca. W ten sposób będziesz w stanie zrozumieć, że zacząłeś wydawać znacznie więcej niż zarabiasz i już będziesz próbował się powstrzymać. Jeśli po prostu lubisz wydawać pieniądze, lepiej oddać je na cele charytatywne lub odłożyć podróż swoich marzeń.

Obserwuj swoich bliskich, może ktoś ma taki problem i potrzebuje twojej pomocy. A jeśli sam potrzebujesz pomocy, to zwróć się do bliskich i do psychologa.

Bibliografia:

1. Konarska, J., Kustra, P., Janiszewska, M., Drop, B., & Barańska, A. (2018). Zakupoholizm–komu zakupy rujnują życie?. Наука, освіта, суспільство: інструменти і механізми сучасного інноваційного розвитку, 222.
2. Lange, E. (2012). Konsumpcja kompensacyjna, zakupoholizm oraz zadłużenie dzieci i młodzieży. Roczniki Nauk Społecznych, 40(4), 115-130.
3. Makarewicz, M., Piechota, M., Story, W., & Wadowska, W. (2012). Płeć a zakupoholizm.„. Innowacje psychologiczne, 1(1), 29-46.