Ludzie mają tendencje do postrzegania rzeczywistości w lekko zakrzywiony sposób. Zawsze to czego doświadczamy przepuszczane jest przez wewnętrzne filtry, które pomagają nam interpretować otoczenie. Ten system jest jednak bardzo podatny zniekształcenia m.in przez nasz obecny nastrój czy ogólne nastawienie do świata. W pędzie codziennego życia, rzadko doceniamy to co mamy lub jacy jesteśmy, dominuje raczej tendencja do skupiania się na deficytach zarówno materialnych jak i niematerialnych.
Sposobem na poradzenie sobie z wszechogarniającym i przytłaczającym niezadowoleniem z siebie czy z otaczającego świata, może być praktykowanie wdzięczności.
Czym jest wdzięczność?
Psychologia pozytywna określa wdzięczność jako coś na pograniczu emocji i cnoty. Jako emocja, wywołana jest najczęściej przez bycie obdarowanym przez inną osobę lub otrzymanie przysługi i związana jest z odczuwaniem zadowolenia, szczęścia, poczucia dumy oraz nadziei. Jako cnota postrzegana jest jako siła charakteru, którą można kształtować poprzez przyjmowanie konkretnej postawy wobec siebie, innych, świata i życia.
Wdzięczność można praktykować w trzech obszarach:
- przeszłym – poprzez przywoływanie pozytywnych wspomnień
- teraźniejszym – docenianie tego co tu i teraz
- przyszłym – optymistyczne nastawienie do tego co będzie
Jak praktyka wdzięczności wpływa na nas samych?
Praktykowanie wdzięczności uczy nas, aby nie traktować tego co posiadamy jako czegoś oczywistego. Pozwala docenić to co mamy, jakie są osoby w naszym otoczeniu oraz jacy sami jesteśmy.
- Dokonywanie pozytywnych spostrzeżeń na temat swojego życia i samego siebie oraz odczuwanie emocji zadowolenia i szczęścia powoduje zmiany w zakresie motywacji i myślenia. Osoby praktykujące wdzięczność są bardziej optymistyczne i chętniej podejmują się różnych zadań gdyż wierzą w swoje umiejętności. Przekłada się to także na wyższą samoocenę.
- Wdzięczność pozwala także zauważyć relacje z innymi ludźmi i zależności jakie w nich występują. W naszej kulturze panuje powszechny mit niezależności, który może powodować uczucie osamotnienia i wyobcowania. Praktykowanie wdzięczności zwiększa więc poczucie przynależności. Przydatne jest to zwłaszcza w trudnych sytuacjach życiowych ponieważ łatwiej wtedy prosić o pomoc i wsparcie.
- Docenianie rzeczy materialnych i skupienie się na wewnętrznych przeżyciach pomaga wyzbyć się konsumpcjonizmu. Zaczynamy postrzegać świat w innych kategoriach, dlatego nie potrzebujemy budować bezpieczeństwa i szczęścia na rzeczach materialnych.
- Osoby praktykujące wdzięczność stają się bardziej wrażliwe na potrzeby innych, chętniej pomagają angażując się w działalność charytatywną i są bardziej życzliwe. Doceniając swoje życie zauważają, że są osoby, które mają mniej szczęścia.
- Wdzięczność pozwala także radzić sobie z przykrymi wydarzeniami życiowym i trudnymi emocjami. Łatwiej radzić sobie z objawami obniżonego nastroju kiedy akceptujemy emocje jakie przeżywamy i umiemy przewartościować je na coś pozytywnego.
Jak praktykować wdzięczność?
Wdzięczność można praktykować w każdym wieku i wszędzie. Zmiana myślenia nie zachodzi z dnia na dzień ale stopniowo możemy zacząć zauważać poprawę nastroju lub lepsze radzenie sobie z codziennymi trudnościami.
- Prowadzenie dziennika wdzięczności – może to być faktyczny dziennik, w którym każdego dnia spisujemy powody do bycia wdzięcznym za to co nas spotkało. Można też użyć do tego celu słoika, w którym codziennie umieszcza się karteczkę z hasłem za co jesteśmy wdzięczni danego dnia.
- Docenianie najprostszych zmysłowych wrażeń – smak potraw, wyrazistość kolorów, piękno dźwięków muzyki – są to rzeczy, które otaczają nas na co dzień a rzadko je zauważamy.
- Wyrażanie wdzięczności wobec innych osób – to może być jedna z trudniejszych rzeczy. Dziękowanie innym za to co dla nas zrobili lub za to, że po prostu są nie wszystkim przychodzi łatwo. Wystarczy zacząć od prostego “cieszę się, że jesteś” lub po prostu “lubię Cię”.
Praktykowanie wdzięczności nie jest proste, jednak ma wiele korzyści i pomaga czerpać większą satysfakcję z życia.
Źródła:
- Tylikowska A.: Pozytywna Psychologia Wdzięczności. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2011
- Szcześniak M., Król J., Koziarska D., Rzepa T., Potemkowski A., Nowacki P.: Psychologiczne korelaty wdzięczności u osób chorych na stwardnienie rozsiane. Psychiatria i Psychoterapia. 2015; 11(3): 21-35
- Wolanin A.:Wdzięczność w psychologii – przegląd definicji, głównych ujęć i koncepcji. Polskie Forum Psychologiczne. 2019; XXIV (3): 356-372
Najnowsze Artykuły
GRANICE W RELACJACH – FAKTY I MITY 2023-03-12
“Dlaczego wsparcie społeczne jest 2022-11-01
Polish