Uzależnienie od napojów energetycznych
Pojawiły się w latach sześćdziesiątych XX w. w Japonii, a do Europy dotarły na początku lat dziewięćdziesiątych. Popyt na nie z roku na rok rośnie, stają się coraz bardziej popularne- szczególnie wśród młodych ludzi. Po ich wypiciu możemy otrzymać szybki zastrzyk energii, a także szereg niebezpiecznych dla zdrowia konsekwencji. Możemy się tez od nich uzależnić. Mowa tutaj o napojach energetycznych.
Posiadają w swoim składzie taurynę i kofeinę , które działają pobudzająco. Dodatek glukozy i sacharozy podwyższa ich kaloryczność. Jedna puszka napoju energetycznego może zawierać dawkę kofeiny odpowiadająca 2-3 filiżankom kawy i aż do 15 łyżeczek cukru. Według danych z broszury NFZ aż 67% nastolatków spożywa napoje energetyczne. Raport z 2013 roku na stronie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (ang. European Food Safety Authority) mówi, że średnio w Europie 30% osób dorosłych, 68% młodzieży oraz 18% dzieci poniżej 10 r.ż. spożywa napoje energetyczne. Aż 56 % osób dorosłych i 53% młodzieży pijących napoje energetyczne – miesza je z alkoholem!
Od napojów energetycznych, tak samo jak od wielu substancji można się uzależnić.
„Uzależnienie to stan psychiczny, który obejmuje ciągłą chęć używania danej substancji , pomimo jej negatywnych konsekwencji.”
Odczuwanie silnej potrzeby napicia się napoju energetycznego, nie możność odmówienie sobie go i zaprzestania regularnego spożycia, może świadczyć o uzależnieniu !
Ze względu na dużą zawartość kofeiny i cukru , regularne picie energetyków może mieć fatalne skutki dla naszego zdrowia: próchnica zębów, cukrzyca, otyłość, nadciśnienie, choroby serca – to tylko niektóre z konsekwencji spożywania nadmiernej ilości cukru, którego w napojach energetycznych jest nawet do kilkunastu łyżeczek . Do skutków związanych ze spożywaniem takiej ilości cukru należy doliczyć też konsekwencje przyswajania dużych ilości kofeiny. Czy słyszałeś kiedyś o przedawkowaniu kofeiny? „Zalecana ilość kofeiny to do 400 miligramów dziennie dla zdrowych osób dorosłych. W przypadku spożycia większej ilości kofeiny może wystąpić przedawkowanie. Nastolatki powinny ograniczyć się do nie więcej niż 100 mg kofeiny dziennie. Kobiety w ciąży powinny ograniczyć swoje dzienne spożycie do mniej niż 200 mg kofeiny dziennie, ponieważ wpływ kofeiny na dziecko nie jest do końca poznany. Jednak to, co stanowi bezpieczną ilość kofeiny, różni się dla każdego w zależności od wieku, wagi i ogólnego stanu zdrowia. Średni okres półtrwania kofeiny we krwi wynosi od 1,5 do 9,5 godziny. Oznacza to, że może minąć od 1,5 do 9,5 godziny, zanim poziom kofeiny we krwi spadnie do połowy pierwotnej ilości. Tak szeroki zakres średniego okresu półtrwania utrudnia określenie dokładnej ilości kofeiny, która może prowadzić do przedawkowania.” Przyswojenie za dużej dawki może powodować zaburzenie rytmu serca lub drgawki, a dostarczanie regularnie dużych ilości kofeiny do naszego organizmu może prowadzić do zaburzeń równowagi hormonalnej. Jak pokazują powyższe dane, energetyki mogą być bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia.
Sięgamy po nie kiedy zaczynamy opadać z sił i brakuje nam energii. Kiedy potrzebujemy być wydajni pomimo zarwanej nocy – puszka opróżnia się jeszcze przed obiadem. Lubimy ten smak i uczucie nagłego przypływu sił i energii. Nie wyobrażamy sobie jak można przeżyć dzień bez napoju energetycznego. W ciągu dnia pijemy je na zmianę z kawą i herbatą, a wieczorem odczuwamy kołatanie serca, drżenie rąk i rozdrażnienie i znowu nie możemy zasnąć. Sięgamy po nie, ponieważ poprawiają nam samopoczucie i dodają energii, są ogólnie dostępne i wydają się nie szkodliwe. I to przekonanie może szybko doprowadzić nas do uzależnienia i utraty kontroli nad tym ile puszek dziennie wypijamy i jaki to ma na nas wpływ. Wydawać by się mogło, że ten rodzaj uzależnienia nie jest tak szkodliwy dla naszego zdrowia, życia i bliskich relacji jak np. uzależnienie od narkotyków czy alkoholu. Warto jednak pamiętać, że również w tym przypadku, tak samo jak ma to miejsce przy innych uzależnieniach, po przekroczeniu granicy naszej kontroli, bardzo trudno wyrwać się z błędnego koła nałogu. Po odstawieniu napojów energetycznych mogą występować objawy odstawienne jak np. nerwowość, bóle głowy, zmęczenie i smutek.
Kiedy kolejny raz sięgniesz po energetyka, nie zapominaj o tym, że nadmierne ich spożywanie ponosi za sobą szereg negatywnych konsekwencji i może prowadzić do uzależnienia. Ogromne ilości cukru, kofeiny i sztucznych barwników niewątpliwie odbija się na naszym zdrowiu i dobrym samopoczuciu. Warto pamiętać też, że nawet substancje ogólnodostępne i legalne w naszym kraju, mogą być uzależniające i niebezpieczne dla zdrowia.
Bibliografia :
- Akademia NFZ: Słodkie uzależnienie (nfz.gov.pl)
- DRDERAMUS : PRZEDAWKOWANIE KOFEINY: OBJAWY, SKUTKI UBOCZNE I LECZENIE – ZDROWIE – 2021 (drderamus.com)
- EFSA : “Energy” drinks report | European Food Safety Authority (europa.eu)
- Profesjonalny lekarz : Napoje energetyzujące na cenzurowanym w Polsce? | ProfesjonalnyLekarz.pl
- Spalacze.pl : Uzależnienie od napojów energetycznych: wszystko, co musisz wiedzieć | Spalacze tłuszczu